Na padinama planine Venčac, kod Aranđelovca, na lokalitetu "Dvorine", muzealci Narodnog muzeja u Aranđelovcu su u saradnji sa Filozofskim fakultetom u Beogradu, 2016. godine pronašli ruševine hrama iz 14 veka. Arheološki lokalitet „Dvorine” je od izuzetnog istorijskog i kulturnog značaja.
Kako je došlo do ovakvog otkrića, šta su muzealci na ovom lokalitetu prevashodno tražili, šta su donela najnovija otkrića, a šta će dalja istraživanje tek pokazati, za portal Espreso.rs otkrio je direktor Narodnog muzeja u Aranđelovcu, Darko Pavlović.
- Narodni muzej u Arađelovcu započeo je 2016. godine skromna areheološka ispitivanja na lokalitetu Dvorine uz pomoć velikog broja saradnika i rukovodioca istraživanja dr Dejana Radičevića sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, koji je odmah došao do važnih podataka i otkrića - počinje Pavlović priču za Espreso.rs i dodaje:
- Po narodnom predanju ovde su se nalazili dvori despota Bakića, a Narodni muzej iz Beograda je više puta izvodio njihova iskopavanja. Muzealci su na lokalitetu Dvorine tragali za ostacima dvora poslednjeg srpskog despota Pavla Bakića iz 16. veka, a našli ruševine dva veka starijeg hrama. Prilikom arheloloških iskopavanja pronađeni su ostaci fresaka koje ukazuju na vrhunsko fresko slikarstvo za taj period.
Od 2017. godine Ministarstvo kulture i informisanja sufinasira arhelološka istarživanja na lokalitetu "Dvorine" što predstavlja začajnu podršku u ovim istaživanjima. Ono što je za sada poznato jeste da nigde u Šumadiji nije pronađen ovakav monumentalni hram u srpsko-vizantijskom stilu.
- Monumentalnu srednjovekovnu crkva na Venčacu, arheolozi su počeli da istražuju 2016. godine, a istraživanja iz 2018. godine su potvrdila da je bila veća od Gračanice, kao i da ju je podigao neki od najmoćnijih Nemanjića. Ovaj hram je bio dug 27 metara i širok 14 metara, što pokazuje da je bio veći od Gračanice. Crkva je podignuta početkom ili sredinom 14. veka, jer je zidana u srpsko-vizantijskom stilu koji se koristi od vremena kralja Milutina i traje do kraja dinastije Nemanjića - kaže Pavlović.
Daljim istraživanjima omogućiće se preciznije datovanje, a dobiće se i odgovori na mnoga pitanja.
- Do pronalaska na Dvorinama smatralo se da crkve srpsko-vizantijskog stila postoje samo na južnim prostorima srednjovekovne Srbije, na Kosovu i Metohiji i Makedoniji. Sad su arheolozi došli do dokaza koji ruše još jedno predubeđenje, da Nemanjići nisu imali zadužbine u Šumadiji - kaže Pavlović i dodaje:
- Ovaj biser srednjovekovne Srbije koji se nalazi u srcu Šumadije predstavlja budući arheološki park koji će sa Spomeničkim kompleksom Orašac, gde su postavljeni temelji savremene srpske državnosti i Spomenika prirode Risovačke pećine, postati obavezan deo đačkih ekskurzija ali i velikog broja posetilaca u našem gradu.
Kako kaže direktor Narodnog muzeja u Aranđelovcu, plan je da u 2019. godini zajedno sa opštinom Aranđelovac koja ima razumevanje za značaj lokaliteta "Dvorine", uđu u izradu projekta konzervacije i prezentacije ovog nalazišta.
- Verujemo da ćemo uz uz podršku opštine Aranđelovac i resornih ministartava već od sledeće godine ugostiti prve oragnizovane posete.
Arheološki lokalitet „Dvorine” je od izuzetnog istorijskog i kulturnog značaja za Aranđelovac i uvereni smo da će postati izuzetna turistička destinacija - zaključuje Pavlović.
Tekst je objavljen u sklopu projekta "Aranđelovac - opština po mojoj meri" koji se realizuje uz podršku opštine Aranđelovac. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu, nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
(Izvor: espreso.rs)